به گزارش ایرنا، دامنه آلودگی هوا که از گذشته نه چندان دور به بخشی جدا نشدنی از هویت شهر تهران و کلانشهرها تبدیل شده، اخیرا به شهرهای متوسط نیز کشیده شده و ابعادی جدی تری یافته است.
اگرچه همزمان با شدت یافتن آلودگی هوا در کلانشهرها به تعداد بیمارانی که دچار ناراحتی‌های قلبی و تنفسی می‌شوند افزوده می شود، اما در پاییز و زمستان امسال، ماجرا ابعاد جدی تری یافته است که اوج آن در پدیده بارش باران اسیدی در شهر اهواز مشاهده شد که طی آن هزاران نفر از ساکنان این شهر دچار ناراحتی تنفسی شدند.
در مورد علل و ریشه‌های آلودگی هوا، انگشت اتهام به سوی عوامل مختلفی نشانه می رود، اما یکی از مهم ترین متهمانی که در چهار سال اخیر مورد توجه قرار گرفته، بنزین تولید داخل است.
در سال 1388 و پس از مطرح شدن تحریم بنزین، مسوولان وقت به سراغ افزایش تولید بنزین داخلی رفتند و پس از مدت کوتاهی، از خودکفایی در تولید سوخت و آمادگی برای صادرات سخن راندند.
همزمان با آغاز مصرف بنزین تولید داخل از سوی خودروها به تدریج میزان آلودگی هوا افزایش یافت به طوری که گزارش هایی از افزایش میزان آلودگی در شهرهای متوسطی منتشر شد که تا آن زمان معضلی به نام آلودگی هوا نداشتند.
همچنین اخباری از وارد شدن عناصر خطرناک به هوای کلانشهرها منتشر شد که برخی کارشناسان علت آن را تولید بنزین غیراستاندارد در کشور اعلام کردند که تاکنون مسوولان وقت هیچگاه این ادعاها را نپذیرفته اند.
درخواست محیط زیست برای واردات بنزین استاندارد
در روزهای پایانی فصل پاییز و روزهای ابتدایی زمستان سال جاری نیز معضل آلودگی هوا در کلانشهر تهران جدی گردید به طوری که مدارس این شهر در چندین نوبت تعطیل شد.
برخی از مسوولان سازمان حفاظت محیط زیست، در مواجهه با این پدیده، یکی از دلایل آلودگی شدید هوای کلان شهرها را توزیع نشدن بنزین با استاندارد یورو اعلام کردند.
سعید متصدی معاون انسانی سازمان حفاظت از محیط زیست، کیفیت سوخت خودروها در ایران را بسیار بحرانی دانست و اظهار داشت: بنزین تولید داخل نه فقط برای مصرف کل ایران بلکه حتی برای مصرف کلانشهرها هم کافی نیست لذا سازمان محیط زیست پیشنهاد داده که بنزین استاندارد از کشورهای دیگر وارد شود.
وی همچنین از برگزاری جلسات مشترک سازمان حفاظت از محیط زیست با وزارت نفت برای بهبود کیفیت بنزین تولید داخل کشور خبر داد.
انتشار خبر واردات بنزین استاندارد با واکنشی مثبت مواجه شده است به طوری که کمال الدین پیرموذن عضو هیأت رئیسه فراکسیون محیط زیست، تصریح می کند: مسئولان باید بنزین دارای استاندارد یورو 4 وارد کنند زیرا این موضوع با سلامت انسان‌ها مرتبط است.
وی با انتقاد از پیشرفت نکردن برنامه تولید بنزین یورو 4، می گوید: قرار بود شش پالایشگاه تولید بنزین بدون بنزن یعنی همان بنزین یورو 4 افتتاح شود که تاکنون تنها دو پالایشگاه این نوع بنزین را آغاز کرده اند.
اما محمدباقر نوبخت در واکنش به انتشار خبر درخواست سازمان محیط زیست برای واردات بنزین استاندارد، گفت: تاکنون پیشنهادی از سازمان حفاظت محیط زیست برای واردات بنزین مرغوب در جهت کاهش آلودگی هوای کلانشهرها به دولت ارائه نشده است.
وی خاطرنشان کرد: هیات وزیران توجه به موضوع آلودگی هوا را مورد تأکید قرار داده و مقرر شده تا سازمان حفاظت محیط زیست هر اقدام لازم را برای تقلیل آلاینده های موجود در هوا انجام دهد.
وعده های محقق نشده برای تولید خودرو و سوخت استاندارد
بحث کیفیت پایین سوخت خودروها در ایران سابقه ای طولانی دارد و در گذشته برنامه ریزی‌هایی برای بالابردن کیفیت آن انجام شده که البته هیچ کدام به نتیجه نرسیده‌اند.
به عنوان مثال قرار بود، خودروهای سبک، سنگین و نیمه سنگین در سال های ١٣٨٩ و ١٣٩٠ استاندارد یورو ٢ را داشته باشند و طی سال های ١٣٩١، ١٣٩٢ و ١٣٩٣ این خودروها استاندارد یورو ٤ و از سال 1394 استاندارد یورو 6 را کسب کنند.
همچنین قرار بود حداقل به میزان 8 میلیون لیتر در روز سوخت مطابق با استاندارد یورو 5 حداکثر تا پایان خرداد سال 1390 در جایگاه های سوخت شهر تهران عرضه شود که البته لازم نیست خاطرنشان شود که هیچکدام از این اهداف محقق نشد.
آغاز عرضه بنزین یورو 4 در کلانشهرها
اما در نهایت، اقدامات لازم برای مقابله با آلودگی فزاینده هوا و در راستای تامین سوخت استاندارد، در اوایل دی ماه عرضه بنزین یورو 4 در اراک آغاز شد و گفته می شود که علاوه بر شهر اراک، روزانه چهار میلیون لیتر در کرج و هفت میلیون و 500 هزار لیتر در تهران از این نوع سوخت توزیع خواهد شد.
شاهرخ خسروانی معاون مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش می گوید: از اواسط دی ماه تمام جایگاه های توزیع سوخت شهر اراک و از اواخر ماه جاری نیز بیش از 50 درصد جایگاه های سوخت شهر تهران و کرج، بنزین با استاندارد یورو 4توزیع خواهند کرد.
معاون مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش با بیان اینکه هم اکنون بنزین یورو 4 در پالایشگاه‌های امام خمینی (ره)، شازند، شهید تندگویان تهران، اصفهان و تبریز در حال تولید است، تصریح کرد: طبق مصوبه دولت و برنامه زمان بندی شده این نوع بنزین به عنوان سوخت پاک ابتدا در هشت کلانشهر کشور توزیع خواهد شد که شهر اراک به عنوان اولین هدف از 15دی ماه در نظر گرفته شده است.
خسروانی در خصوص کیفیت بنزین تولیدی گفت: در حال حاضر بنزین توزیعی کشور عموما در دو رده بنزین معمولی با درجه آرام سوزی (اکتان) 87 و بنزین سوپر با درجه آرام سوزی 95 است که مشخصات این دو بنزین با استانداردهای مورد نظر مطابقت دارد.
معاون مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش خاطرنشان کرد: بنزینی که در حال حاضر توسط شرکت ملی پالایش و پخش به عنوان متولی توزیع سوخت کشور تامین می شود، دقیقا مطابق با استانداردهای ابلاغی به این شرکت است.
وی همچنین در خصوص کیفیت بنزین تولیدی پتروشیمی ها، گفت: با توجه به کسری ناشی از تولید داخلی و مصرف بنزین میزان کمی از این سوخت از مجتمع های پتروشیمی دریافت می شود که پس از ترکیب با بنزین تولید پالایشگاه‌های نفت و کسب استاندارد لازم به شبکه های توزیع سوخت تحویل می‌شود که کیفیت آن دقیقا مطابق با استاندارد ابلاغی به این شرکت است.
عباس کاظمی مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی کشور نیز چندی پیش از افزایش تولید بنزین با استانداردهای یورو 4 و 5 در پالایشگاه های اصفهان، لاوان، بندرعباس و تبریز تا پایان امسال خبر داده بود.
به گفته وی، تاکنون 14 میلیارد دلار پروژه در زمینه‌های مذکور تعریف شده که از این میزان 9 میلیارد دلار تاکنون محقق و منجر به کاهش 1500 تن گوگرد از محیط زیست شده است.
وی با اشاره به آماده سازی 4 پالایشگاه کشور برای ارتقا کیفیت بنزین، می گوید: پالایشگاه اصفهان برای تولید 1.8 میلیون لیتر بنزین در روز با استاندارد یورو 5 تا پایان امسال واحد تبدیل کاتالیستی با احیای مداوم (CCR) خود را راه اندازی خواهد کرد.
کاظمی افزود: به منظور افزایش تولید 1.9 میلیون لیتر بنزین با استاندارد یورو 4 تا پایان سال در پالایشگاه لاوان، واحد تبدیل کاتالیستی با احیای مداوم(CRU) راه اندازی کامل می شود. همچنین افزایش 900 هزار لیتری بنزین یورو 4 با بهره برداری از واحدهای CCR و ایزومریزاسیون پالایشگاه تبریز نیز تا پایان سال جاری در برنامه خواهد بود.
مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی با اشاره به آماده سازی واحدهای CCR و ISOM پالایشگاه بندرعباس تا پایان سال 1393 به منظور تولید 2.5 میلیون لیتر بنزین یورو 5، ادامه داد: واحد تصفیه گازوییل (GHT) پالایشگاه بندرعباس نیز به منظور تصفیه 12 میلیون لیتر نفت گاز در روز با استاندارد یورو 5 تا پایان سال آینده به بهره برداری خواهد رسید.
کاظمی به احداث 3 طرح پالایشگاهی جدید و دو طرح بهینه سازی که از سال‌های گذشته کلید آن خورده، اشاره کرد و گفت: پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس، پالایشگاه پارس، پالایشگاه آناهیتا، طرح توسعه بهینه سازی پالایشگاه اصفهان و طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه آبادان، از این دست است.
وی در خصوص زمان عرضه بنزین یورو 5 نیز خاطرنشان می کند: این اقدام از برنامه چهارم توسعه آغاز شده و امیدواریم تا اواسط برنامه ششم به اتمام برسد.
ساخت پالایشگاه‌های جدید نفت برای تولید روزانه ١١٠ میلیون لیتر بنزین و خودکفایی از واردات فرآورده‌های نفتی یکی از برنامه‌های اولویت دار شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در برنامه پنجم توسعه بوده، بنابراین، ساخت ٧ پالایشگاه جدید ستاره خلیج فارس و هرمز (بندرعباس)، پتروفیلد پارس (شیراز)، آناهیتا (کرمانشاه)، کاسپین (گلستان)، شهریار (تبریز) و خوزستان (آبادان) با مجموع سرمایه گذاری حدود ١٧ میلیارد دلار در دستور کار قرار گرفته است.
از: میثم طاهری
